EJSMONTOWSKI S?OWNIK BIOGRAFICZNY

opracowany przez Zespó? Redakcyjny:

S?awomir , Leon Jaros?aw Ejsmont

na podstawie w?asnych opracow? opartych na materia?ach ?ród?owych

oraz na publikacjach dost?pnych w internecie



Józef Eismond (ur. 17 kwietnia 1862 w Skrzynnie, zm. 17 pa?dziernika 1937 w Warszawie) – zoolog, cytolog i embriolog, syn Piotra i El?biety z Trybulskich.

Urodzi? si? w Skrzynnie 17 kwietnia 1862 roku [1]. By? synem Piotra Eysmonda (w?a?ciciela dóbr Krogulcza Mokra, w powiecie radomskim i Lisów, w powiecie stupnickim) i El?biety z Trybulskich.

Wychowywa? si? w maj?tku ojca, tj. w Krogulczy Mokrej, w ?rodowisku ziemia?skim. Podobnie jak jego stryjeczny brat, Franciszek Teodor Ejsmond (1859-1931), obdarzony by? wrodzonym talentem plastycznym. Gimnazjum uko?czy? w 1881 roku w Warszawie. Jednak d?ugo nie móg? zdecydowa? si? na kierunek dalszego kszta?cenia. Ostatecznie po kilku latach, w trakcie których studiowa? prawo i malarstwo, zdecydowa? si? na nauki biologiczne, które uko?czy? na Uniwersytecie Warszawskim w 1889 roku. Z pocz?tku pracowa? pod kierunkiem prof. Augusta Wrze?niowskiego, og?aszaj?c w tym czasie pierwsze swoje prace z zakresu protozoologii. Pó?niej przeszed? do pracowni prof. Paw?a Mitrofanowa, pracowa? te? pod kierunkiem prof. Grigorija Uljanowa. Do 1915 roku pracowa? w Katedrze Anatomii Porównawczej, Histologii i Embriologii. Tytu? magistra otrzyma? w 1895.

Podczas I wojny ?wiatowej by? ewakuowany wraz z pracowni? do Rostowa nad Donem, gdzie w roku 1917 na tamtejszym uniwersytecie uzyska? tytu? docenta, za? w roku nast?pnym doktoryzowa? si? z zoologii. Jeszcze w 1921 pe?ni? tam?e obowi?zki profesora anatomii porównawczej. Po ?mierci prof. Mitrofanowa w 1920 roku zdecydowa? si? powróci? do kraju, co ostatecznie uskuteczni? w roku 1922. Po powrocie do Warszawy zorganizowa? pracowni? Embriologii Eksperymentalnej Instytutu Nenckiego. Kierowa? ni? do 1925 roku. W 1923 roku zosta? powo?any na stanowisko profesora biologii Wydzia?u Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Wyk?ada? tam do roku 1930. Po przej?ciu na emerytur? utrzymywa? sporadyczne kontakty ze ?rodowiskiem naukowym. Zmar? w Warszawie 17 pa?dziernika 1937 roku.

By? cz?onkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiej?tno?ci, cz?onkiem za?o?ycielem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, organizatorem i pierwszym przewodnicz?cym Wydzia?u Fizyczno-Matematycznego tego?, a tak?e wspó?za?o?ycielem Polskiego Towarzystwa Anatomiczno-Zoologicznego.

By? autorem ponad 50 prac i przyczynków naukowych.

Varia

Malowa? obrazy batalistyczne, i jako ich twórca, cieszy? si? – jak pisze Eugeniusz Grabda  – pewnym uznaniem. Oto tytu?y niektórych z nich:

Rodzina

Jego starszym bratem by? Antoni - botanik. Jego siostrzeniec Franciszek Nodzy?ski (syn Ferdynanda Nodzy?skiego i Walerii z Ejsmondów) zosta? zamordowany w Katyniu. Mia? jeszcze m?odszego brata Wawrzy?ca, który osiedli? si? w Warszawie. O?eni? si? w 1901 roku z Aleksandr? Józef? z Pozerskich Lipi?sk? (ur. 1874).

Przypisy

1. Akt chrztu nr 22/1862 w ko?ciele parafialnym w Skrzynnie

Bibliografia


Antoni Ejsmond (ur. 3 listopada 1850 w Skrzynnie, zm. ?) – botanik, syn Piotra i El?biety z Trybulskich.

Urodzi? si? w Skrzynnie 3 listopada 1850 roku [1]. By? synem Piotra Ejsmonda (w?a?ciciela dóbr Krogulcza Mokra, w powiecie radomskim i Lisów, w ówczesnym powiecie stupnickim) i El?biety z Trybulskich.

Wychowywa? si? w domu rodzinnym w Skrzynnie  pod numerem 8. By? najstarszym dzieckiem Piotra, a tak?e najstarszym przedstawicielem rodu w trzeciej generacji Ejsmondów skrzynienieckich. Gimnazjum uko?czy? w 1870 w Radomiu. Nast?pnie wyjecha? do Warszawy, gdzie wst?pi? na Uniwersytet Warszawski, który na Wydziale Przyrodniczym, uko?czy? w 1876 roku ze stopniem kandydata nauk przyrodniczych. W latach 1876-1886 uczy? przyrody w szko?ach prywatnych, a tak?e w Realnej Szkole Rz?dowej. Ju? w trakcie studiów odbywa? wyprawy w tereny ma?o zbadane przez przyrodników. Pocz?tkowo terenem jego bada? by?o rodzime opoczy?skie, które opisa? pod wzgl?dem florystycznym w „Pami?tniku Fizjograficznym” (rocznik V – 1885). Kolejno zbada? i opisa? flor? powiatów p?o?skiego, sierpeckiego, rypi?skiego i m?awskiego, a? po okolice Supra?li, w Bia?ostockiem [2]. Wspólnie z Karolem Drymmerem i Franciszkiem B?o?skim wzi?? udzia? w pierwszym sezonie bada? flory Puszczy Bia?owieskiej. Razem z Karolem Drymmerem og?osi? pierwszy spis ro?lin, b?d?cy pok?osiem tej wyprawy [3]. Zapewne pod wp?ywem brata –Józefa zainteresowa? si? te? chorobami ro?lin, czego efektem by? wyjazd do Besarabii, gdzie zosta? zaanga?owany, jako ekspert do walki ze szkodnikami ro?lin, przede wszystkim z filokser?. Tam?e te? og?osi? przyczynek do flory Besarabii.

O?eni? si? w 1881 roku [4] z Mariann? Kazimier? Jaroszewsk? (ur. 1861), córk? Tomasza, by?ego w?a?ciciela ziemskiego i Heleny z Marchockich. By? bratem stryjecznym Franciszka Teodora Ejsmonda (1859-1931), – znanego malarza. Jego m?odszym bratem by? Józef Ejsmond, biolog. Jego siostrzeniec Franciszek Nodzy?ski (syn Ferdynanda Nodzy?skiego i Walerii z Ejsmondów) zosta? zamordowany w Katyniu. Mia? jeszcze braci Feliksa, Szczepana i najm?odszego z rodze?stwa Wawrzy?ca, który osiedli? si? w Warszawie.

Przypisy

    [1] Akt chrztu nr 66/1850 w ko?ciele parafialnym w Skrzynnie

    [2] ”Pami?tnik Fizjograficzny” Rocznik VII, 1887

    [3] ”Pami?tnik Fizjograficzny” Rocznik VIII, 1888

    [4] Akt nr 148/1881 – ko?ció? ?w. Aleksandra w Warszawie

Bibliografia


Franciszek Teodor Ejsmond, (ur. 29 marca 1859 w Go?dzi, zm. 13 sierpnia 1931) – polski malarz.

Urodzi? si? 29 marca 1859 roku w Go?dzi ko?o Radomia [1], jako syn Aleksandra (1834-1891) i Karoliny z Grudzi?skich (1841-1864). Imi? otrzyma? zapewne po pradziadku - Franciszku Lizanowiczu. Po ?mierci matki rodzina przeprowadzi?a si? do maj?tku Krogulcza Mokra, który zakupili bracia Piotr i Aleksander Ejsmondowie. Tam te? sp?dzi? dzieci?stwo.

Studia odbywa? w warszawskiej Akademii Sztuk Pi?knych, a nast?pnie w Akademii w Monachium (1879-1886). Tam studiowa? u Gyuli Benczúra i Antonina Wagnera. Nawi?za? przyja?? z Julianem Fa?atem i Józefem Brandtem. Cieszy? si? znacznym uznaniem i rozg?osem mi?dzynarodowym. Do kraju powróci? w roku 1897. By? dyrektorem Towarzystwa Zach?ty Sztuk Pi?knych w Warszawie. W latach 1913-1918 by? prezesem Polskiego Towarzystwa Artystycznego.

Nawi?zywa? do malarstwa holenderskiego i monachijskiego, pozostawa? na uboczu rozwoju nowoczesnego malarstwa. Malowa? idealizowane i sentymentalne sceny rodzajowe z ?ycia patriarchalnie uj?tych ch?opskich rodzin z udzia?em dzieci (Mi?o?? macierzy?ska, 1887). Jako zami?owany my?liwy malowa? sceny z polowa?, a tak?e motywy wschodnie, portrety (Portret starca z brod?, 1881), martwe natury, pejza?e i obrazy religijne.

Spoczywa na Cmentarzu Pow?zkowskim w Warszawie (kw. 194).

Mia? bardzo liczne rodze?stwo - jego ojciec z 3 ma??e?stw pozostawi? 15 dzieci. O?eni? si? z Mari? Wieniawsk?, córka znanego literata Juliana Wieniawskiego (o pseudonimie Jordan). Mia? dwóch synów: Juliana, pisarza i Stanis?awa.

Przypisy

1. Akt chrztu nr 151/1859 w ko?ciele parafialnym w Radomiu

Bibliografia


Julian Ejsmond 26 lutego 1892 w Warszawie – 29 czerwca 1930 w Zakopanem), poeta i bajkopisarz.

Studiowa? filologie polsk? na UJ w Krakowie i UW.

Ojcem jego by? malarz Franciszek Teodor Ejsmond, a matk? Maria Wieniawska, córka literata Juliana Wieniawskiego.

By? zagorza?ym my?liwym – nie tylko polowa?, ale równie? redagowa? pisma ?owieckie, wydawa? kalendarze my?liwskie. W 1929 zosta? wiceprezesem LOP.

Pracowa? jako urz?dnik, równolegle rozwijaj?c sw? twórczo?? literack? i edytorsk?. Pierwsze wiersze zacz?? publikowa? w 1907. Pierwszy tomik poezji wyda? w 1909. Jego twórczo?? by?a zró?nicowana gatunkowo, pisywa?: wiersze mi?osne, ballady, romanse, liryki, felietony, satyry, bajki i opowiadania.

Zas?u?y? si? tak?e jako t?umacz pisanych w ?acinie utworów Kochanowskiego, Sarbiewskiego, Owidiusza, Petroniusza. T?umaczy? tak?e teksty dla czasopisma "Skamander" (nale?a? do grupy pisarzy lu?no zwi?zanych z czasopismem). Napisa? tekst "Inwentarz kultury narodowej", wydrukowany w 36 zeszycie w roku 1925.

Od jego nazwiska pochodzi nazwa Zakr?t Ejsmonda (1359 m n.p.m.) na drodze z Palenicy Bia?cza?skiej do Morskiego Oka w Tatrach, gdzie poeta odniós? ?miertelne obra?enia w wypadku samochodowym w 1930 r. [1].

Twórczo??

Przypisy

1. Józef Nyka "Tatry Polskie" wyd. Trawers 2004


Stanis?aw Ejsmond (ur. 8 sierpnia 1894 w D?brówce, zm. 9 wrze?nia 1939 w Lublinie) – polski malarz.

Jego ojcem by? malarz Franciszek Teodor Ejsmond, który sam kszta?ci? syna, pod jego kierunkiem Stanis?aw odby? równie? studia artystyczne. Po raz pierwszy wystawi? swoje prace w Towarzystwie Zach?ty Sztuk Pi?knych maj?c zaledwie szesna?cie lat, pocz?wszy od tej wystawy artysta zwi?za? si? z Towarzystwem na kolejne dwadzie?cia siedem lat tj. do 1937. Pe?ni? tam ró?ne funkcje, m.in. zasiada? w s?dach konkursowych, równocze?nie regularnie wystawia? swoje prace za które odbiera? wyró?nienia i nagrody. W 1929 uczestniczy? w pozna?skiej wystawie artystów niestowarzyszonych. Od 1937 by? zast?pc? cz?onka Komitetu Towarzystwa Zach?ty Sztuk Pi?knych i gospodarzem wystaw, w 1939 zosta? wybrany na wiceprezesa. Po wybuchu II Wojny ?wiatowej koordynowa? zabezpieczanie zbiorów Zach?ty, uczestniczy? w wywiezieniu do Lublina i zabezpieczeniu obrazów Jana Matejki (Bitwa pod Grunwaldem i Kazanie Skargi). Zgin?? 9 wrze?nia 1939 w Lublinie podczas bombardowania miasta [1]. Jego symboliczne epitafium znajduje si? na grobie rodzinnym na Cmentarzu Pow?zkowskim w Warszawie (kw. 194).

Tworzy? stosuj?c szerok? palet? kolorów, by?y to martwe natury, portrety, kwiaty i kompozycje fantastyczne. By? autorem plakatów propagandowych i panneau dla firm E.Wedel i F. Bohm.

Przypisy
1. Piotr Zychowicz „Misja: ocali? „Grunwald” Matejki”, Rzeczpospolita 10 wrze?nia 2009
Linki zewn?trzne


Zofia Ejsmond, imi? zakonne: Filomena (ur. ok. 1903/1904 - zm. 25 lutego 1993)  –  cz?onkini zgromadzenia Sióstr Dominikanek w Moskwie  (za?o?onego w 1918 ), córka W?adys?awa Ejsmonta.

Urodzi?a si? ok. 1900 roku, w rodzinie szlacheckiej. Uko?czy?a gimnazjum w Moskwie, a nast?pnie rozpocz??a studia w Konserwatorium Moskiewskim. Nauk? przerwa?a i latem 1923 wst?pi?a do Zgromadzenia Dominikanek. Ju? 8 marcu 1924 zosta?a aresztowana przez OGPU w tzw. Sprawie katolików. 19 maja 1924 roku zosta?a skazana na 3 lata zsy?ki do Obdorska w Narymskim Kraju przy Oceanie Lodowatym. ?ywiono si? g?ownie mro?on? ryb?, jedzon? na surowo. Pierwszy rok mieszka?a sama u bogatego rybaka, maj?cego liczn? rodzin?. Wraz z siostr? Magdalen? Komarowsk? nawróci?y kilka rodzin rybackich na katolicyzm. Pracowa?a tam jako maszynistka w kantorze. Uwolniona 9 maja 1927 roku z ograniczeniem przemieszczania si? na 3 lata. Zamieszka?a w Krasnodarze, gdzie utrzymywa?a si? z lekcji muzyki. 22 lipca 1929 roku z?o?y?a ?luby wieczyste i przyj??a imi? zakonne Filomena. Jesieni? 1930 roku wyjecha?a do Odessy, a nast?pnie do Smole?ska. W 1931 roku wróci?a do Moskwy i zatrudni?a si? w banku jako maszynistka. W marcu 1933 roku wyjecha?a do Riazania. Tam te? 15 sierpnia tego? roku zosta?a aresztowana i przewieziona do Moskwy, gdzie poddano j? ?ledztwu w kolejnej sprawie przeciwko katolikom. 16 listopada 1933 jedna z sióstr W. A. Chmielewa zezna?a: "G?ówn? cech? Zofii W. Ejsmont jest ?arliwo?? w ratowaniu dusz. Jest bardzo aktywna, ?ywa i kocha wszystkie siostry".
9 lutego 1934 roku zosta?a skazana na 8 lat ?agru. Pocz?tkowo (od 1 czerwca 1934) osadzono j? na terenie Bam?agu w Swobodnym w obecnym obwodzie Amurskim. 2 lutego 1935 przeniesiono j? do Uchtpiecz?agu, a w 1938 do Workut?agu. Zwolniona 23 czerwca 1942 roku z ograniczeniem na 3 lata przesiedlania si?. Osiad?a wtedy w obwodzie kujbyszewskim. W 1943 roku zamieszka?a w Uralsku w zachodnim Kazachstanie. W marcu 1947 roku przenios?a si? do Ma?ojaros?awca w obwodzie ka?uskim, a ju? w kwietniu zamieszka?a w Ka?udze.
Ponownie aresztowana 30 listopada 1948 w kolejnej fali represji wobec katolików rosyjskich. 17 sierpnia 1949 skazana ma 10 lat ?agru. Tym razem wys?ana do Tajszet?agu, a nast?pnie do Angra?agu w obwodzie irkuckim. Zwolniona przedterminowo 3 listopada 1954 i zes?ana do Kazachstanu. Ostatecznie zwolniona 26 maja 1956 roku.
Po zwolnieniu wyjecha?a do miasteczka Mejszago?a na Litwie, do Zgromadzenia Dominikanek, a nast?pnie wraz z siostrami przenios?a si? do Wilna, gdzie doczeka?a upadku Zwi?zku Radzieckiego i niepodleg?o?ci Litwy. Zmar?a w Wilnie 25 lutego 1993 roku.

Bibliografia


Ejsmont Stanis?aw s. Franciszka (1887 1912 1926). Ur. 13.03 w par. To?oczyn w dek. Orsza. Nale?a? do archidiec. mohylewskiej. Uko?czy? szko?? miejsk? w Mi?sku i gimnazjum przy ko?ciele ?w. Katarzyny w Petersburgu, po czym wst?pi? do metropolitalnego seminarium duch. w tym mie?cie. Po jego uko?czeniu przez dwa lata studiowa? w Akademii Duch., uzyskuj?c stopie? magistra teologii. W 1912 zosta? mianowany wikariuszem w par. Naj?w. Trójcy i Wniebowzi?cia NMP w Mi?sku. W 1914 pracowa? na stanowisku wikariusza i katechety w par. Mozyrz, a nast., od 1916, ponownie wikariusza wspomnianej ju? parafii w Mi?sku. W czasie I wojny ?wiat. by? przez pewien czas kapelanem wojsk. na froncie, a nast. wikariuszem przy ko?ciele ?w. Stanis?awa w Petersburgu. W latach 1918-1923 by? proboszczem par. ?w. Kazimierza, której ko?ció? mie?ci? si? w pobli?u puti?owskiej fabryki broni w tym mie?cie. W maju 1919, ucharakteryzowany na robotnika, przewodniczy? delegacji katolików z Petersburga na Kreml, domagaj?cej si? uwolnienia aresztowanego 29.04.1919 metropolity abpa Edwarda Roppa. W 1920, zagro?ony aresztowaniem, przez pó? roku w przebraniu krasnoarmiejca ukrywa? si? w Petersburgu. Nale?a? do grupy 14 ksi??y petersburskich z abpem Janem Cieplakiem na czele, s?dzonych w marcu 1923 w g?o?nym procesie moskiewskim za udzia? w organizacji kontrrewolucyjnej stworzonej przez Cieplaka i Budkiewicza [s. 66]. Prokurator ??da? dla niego kary ?mierci. Zosta? skazany na 10 lat wi?zienia, z surow? izolacj? i pozbawieniem praw na 5 lat, na podstawie art. 10, 62, 119 i 121 KK RSFSR. W wi?zieniu zapad? na chorob? umys?ow?. Dzi?ki wymianie wi??niów polit. (ze strony pol. - komunistów dzia?aj?cych na rzecz ZSSR) 1.02.1925 znalaz? si? w Polsce. Jako data wymiany podawany jest równie? 31.01.1925. Zm. w Warszawie 16.07.1926.


KS. CZES?AW EJSYMONT († 12 PA?DZIERNIKA 1996) Syn Boles?awa i Julii z Bilminów, urodzi? si? 7 lipca 1911 roku w miejscowo?ci To?cze, powiat Sokó?ka, województwo bia?ostockie, a ochrzczony zosta? 10 lipca 1911 roku w parafii Odelsk, archidiecezji wile?skiej. Szko?? przygotowawcz? uko?czy? w Ku?nicy ko?o Sokó?ki, matur? zdoby? w Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Grodnie w 1933 roku. Metropolitalne Seminarium Duchowne w Wilnie uko?czy? w latach 1935–1941, studiuj?c na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Stefana Batorego. ?wi?cenia kap?a?skie przyj?? z r?k Arcybiskupa Metropolity Wile?skiego, ks. dr. Romualda Ja?brzykowskiego, w dniu 20 kwietnia 1941 roku w Wilnie. W archidiecezji wile?skiej pracowa? jako wikariusz w miejscowo?ci ?yntupy 1941–1942, Landwarów 1942–1943, Turgiele 1943–1944, administrator parafii Ko?cieniewicze 1944–1945, wikariusz parafii Nowy Dwór 1945–1947. To ostatnie stanowisko ju? po tak zwanej repatriacji. W diecezji warmi?skiej przepracowa? 40 lat jako proboszcz jednej tylko parafii Pozezdrze 1947–1987, z której powsta?y za jego czasów dwie inne: Kruklanki i Kuty. By? te? wicedziekanem Dekanatu W?gorzewskiego 1963–1986. Odznaczony kanoni? honorow? Kolegiaty w Dobrym Mie?cie 8 grudnia 1975 roku. W dniu 7 czerwca 1987 roku zosta? przeniesiony na emerytur?, któr? sp?dza? w Sokó?ce. Tu tak?e umar? 12 pa?dziernika 1996 roku. Pochowany zosta? zgodnie z ?yczeniem na cmentarzu rodzinnej parafii w Klimówce pod Sokó?k?.


Stefan Wandalin Ejsymont urodzi? si? 26.10.1886 roku w miejscowo?ci To?oczki (akt urodzenia nr 139/1886 z 2 XI 1886) , jako czwarte dziecko ma??onków Antoniego i Jadwigi z domu Ol?dzkiej, córki Adama i Kazimiery. Wychowywa? si? w domu rodzinnym w Grandziczach nieopodal Grodna. Jego starszy brat Jan (ur. 1860) zapewne ju? pod koniec XIX wieku zosta? duchownym. Fakt ten sprawi?, ?e i on poczu? powo?anie do stanu kap?a?skiego, bowiem ju? w 1911 roku otrzyma? ?wi?cenia kap?a?skie w diecezji mohylowskiej. W 1912 roku wst?puje do Akademii Duchownej w Sankt Petersburgu, któr? ko?czy po czteroletniej nauce uzyskuj?c stopie? naukowy magistra teologii. Warte jest zauwa?enia, i? rozpraw? magistersk? napisa? po ?acinie. Po uko?czeniu studiów jest inkardynowany do archidiecezji warszawskiej. Od 1916 roku zostaje prefektem szkó? ?rednich ( Ksi?dzu, któremu Arcybiskup zleca przede wszystkim katechizacj? w szko?ach ponadpodstawowych oraz duszpasterstwo nauczycieli i m?odzie?y, przys?uguje status prefekta (por. art. 108 Statutów). W szkole prefekt pracuje w wymiarze pe?nego etatu) w Warszawie, mi?dzy innymi w gimnazjum i liceum Kreczmara, Rudzkiej i Tymi?skiej, w Pa?stwowym Gimnazjum ?lusarskim na Pelcowi?nie oraz Miejskim Gimnazjum i Liceum Handlowym na Pradze. Nie s? znane losy ksi?dza w czasie wojny, czy naucza? w tajnych szko?ach, czy te? bra? udzia? w pos?udze kap?a?skiej. Odznaczony Medalem Pami?tkowym za Wojn? 1918-1921 r. za niesienie opieki duchownej - Rozkaz Dzienny nr 35 Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa, dnia 2 maja 1929 roku – medal na wniosek J.E. Ks. Biskupa Stanis?awa Galla. Po wojnie nadal kontynuowa? sw? drog? ?yciow? zwi?zan? z nauczaniem, i tak nadal by? prefektem w Spó?dzielczym Seminarium dla Wychowawczy? Przedszkoli, w Prywatnym ?e?skim Gimnazjum na Sewerynowie, w Pa?stwowym Gimnazjum i Liceum Przemys?u Skórniczego oraz w Liceum Ogólnokszta?c?cym przy Kaw?czy?skiej. Sw? prac? w szkolnictwie zako?czy? w 1955 roku. Do momentu przej?cia na emerytur? (12 wrze?nia 1969 roku) pe?ni? funkcj? kapelana na Cmentarzu Bródnowskim. Najprawdopodobniej w tym czasie zamieszkiwa? na Pradze Pó?noc przy ulicy Okrzei 28/11. By? cz?owiekiem dobrego serca, w wolnych chwilach pisz?cym wiersze. Nigdy nie zosta? proboszczem, jak równie? broni? si? przed funkcj? prefekta w szko?ach podstawowych. 30 czerca 1969 roku zmieni? miejsce zamieszkania, przenosz?c si? na Wol? do wolno stoj?cego domku przy ulicy Dobrogniewa 5, który stanowi? jego w?asno?? i sta? si? przedmiotem poszukiwa? spadkobierców. Wed?ug ustalonych powi?za? rodzinnych poza jego rodze?stwem – nie?yj?cym bez potomstwa, spadkobiercy zamieszkuj? okolice Jeleniej Góry, Poznania i Olsztyna. Zmar? w dniu 12.11.1980 roku w Warszawie w szpitalu Wolskim. Pochowany pozosta? na Cmentarzu Bródnowskim.


Stefan Ejsmont (ur. 1913, zm. 2006) – major Wojska Polskiego dowódca „Kedywu” AK na terenie obwodu sokólskiego, uczestnik akcji „Burza”, dowódca batalionu 1 Pu?ku U?anów Krechowieckich AK, syn Antoniego i Marii z Wo?ków.

Wywodzi? si? ze znanej rodziny szlacheckiej o tradycjach wojskowych. Dziadek – Stefan Eysymont by? represjonowany po Powstaniu Styczniowym. Urodzi? si? w Ku?ci?cach, nieopodal Sokó?ki. Wskutek wybuchu I Wojny ?wiatowej rodzina wyjecha?a do Mi?ska, gdzie przebywa?a do zako?czenia wojny (ojciec zosta? wcielony do Armii Rosyjskiej). Maj?c 16 lat przerwa? nauk? w gimnazjum by po ?mierci ojca zaj?? si? gospodark?. W 1934 roku powo?any do wojska. S?u?y? w 2 Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej w Grodnie, gdzie uko?czy? szko?? podoficersk?. Do domu wróci? w 1935 roku w stopniu kaprala. W 1939 zmobilizowany do macierzystej jednostki. Bra? udzia? w dzia?aniach obronnych w Krakowie, Tarnopolu i Lwowie. Wzi?ty do niewoli wraz z ca?ym zgrupowaniem zosta? wywieziony do sowieckiego obozu jenieckiego w mie?cie Gorki. Po zwolnieniu w listopadzie 1939 roku wróci? do domu. W czerwcu 1940 roku uciek? do Warszawy znajduj?cej si? pod okupacj? niemieck?. Tego samego roku przyst?pi? do ZWZ i przyj?? pseudonim "Wir". Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej i zaj?ciu przez Niemców Grodna powróci? do domu. W 1943 roku przyst?pi? do organizuj?cej si? miejscowej organizacji AK. Wraz z nim zaprzysi??eni zostali te? jego bracia Boles?aw i Czes?aw, a tak?e siostra Honorata. Jeszcze w tym samym roku znalaz? si? oddziale miejscowego "Kedywu" dowodzonego przez Antoniego Bia?ob?ockiego ps. „Wilk”, którego zosta? nast?pc?. Oddzia? m.in. odbi? ?o?nierzy AK z aresztu ?andarmerii w Nowym Dworze, przeprowadzi? te? liczne akcje przeciw kolaborantom, a tak?e atakowa? stanowiska bojowe Niemców. Regularnie te? niszczy? linie telegraficzno-telefoniczne pomi?dzy nowym Dworem a Grodnem. W trakcie tych dzia?a? zosta? ranny. W trakcie akcji „Burza” by? dowódc? batalionu 1 Pu?ku U?anów Krechowieckich AK. Stoczono wówczas w rejonie Grodna wiele potyczek z wycofuj?cymi si? jednostkami niemieckimi, pozyskuj?c wiele sprz?tu wojskowego. Ci??ko ranny w trakcie tych walk by? hospitalizowany w szpitalu konspiracyjnym. Po wkroczeniu wojsk sowieckich zamieszka? w Ku?nicy, gdzie rozpocz?? prac? w Urz?dzie Gminnym. W lutym 1945 roku aresztowany przez UB i przekazany do dyspozycji NKWD. Odbity z wi?zienia przez oddzia? AK przeszed? ponownie do konspiracji, gdzie wst?pi? do oddzia?u walcz?cego z terrorem UB i KBW. W kwietniu 1947 roku ujawni? si? i wzi?? ?lub z Jadwig? Nowik, ??czniczk? i sanitariuszk? AK. W grudniu 1947 roku aresztowany i wi?ziony do 1952 roku. Po zwolnieniu z wi?zienia zamieszka? w Gi?ycku. Po 1989 roku awansowany do stopnia majora. Zmar? w 2006 roku.

Odznaczenia: Krzy? Srebrny Orderu Virtuti Militari, Krzy? Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzy? Walecznych, Krzy? Partyzancki, Srebrny Krzy? Zas?ugi z Mieczami, Medal Wojska, Krzy? Kampanii Wrze?niowej 1939 r., Medal za udzia? w wojnie obronnej 1939, Medal za Warszaw? 1939-1945, Krzy? Wi??nia Politycznego, Order M?cze?stwa i Zwyci?stwa 1939-1989

Jego ?on? by?a Jadwiga Nowik, z któr? mia? troje dzieci: Teres?, Halin? i Marka. Jego bracia: Boles?aw, ps. M?ot (1921–1998) i Czes?aw ps. Cygan (1925–1999) s?u?yli w tym samym oddziale "Kedywu". ?on? Czes?awa by?a Krystyna Ejsmont z Jurowskich, pos?anka na sejm i wieloletnia piel?gniarka.

Bibliografia

  • Stefan Ejsmont, Nasze korzenie. Stefana Ejsmonta – zachowana pami?? historii (oprac. Józef Rudzki), [w:] T. Ejsmont, Ejsmontowie herbu Korab, Modlica 2010, s. 147–163


Emilia z Terleckich Eysymont (ur. ok. 1825 – zm. 9 listopada 1900) – poetka, pisarka, wspó?pracowniczka warszawskich „K?osów”.

Urodzi?a si? w powiecie owruckim na Ukrainie w znanej rodzinie szlacheckiej Terleckich. Po?lubi?a (zapewne przed rokiem 1846) Szymona Eysymonta z Wielkiej Czernihówki (potomka Kazimierza Eysmonta, podczaszego orsza?skiego). Wraz z m??em zamieszka?a w Wielkiej Czernihówce, tam te? urodzili si? jej synowie Antoni, Franciszek i Wac?aw.

Zapewne pierwsze próby literackie podejmowa?a we wczesnej m?odo?ci. Z „K?osami” nawi?za?a wspó?prac? ok. 1866 roku. Korespondowa?a z Kazimierzem Wóycickim i Aleksandrem Groz?. Niew?tpliwie w?a?nie Wóycicki umo?liwi? jej debiut literacki w Warszawie. Za jego te? protekcj? wystawiono dramat "Zachwycenie i Uczucie". Wi?kszo?? jednak jej prac pozosta?a w r?kopisach. Staraniem syna Franciszka, opowiadanie "Dobry uczynek" ukaza?o si? w pracy zbiorowej "Co Bóg da?" (1872). Ju? po ?mierci autorki ukaza?a si? rozprawa filozoficzna "Dwie si?y", z przedmow? syna Franciszka.

Zmar?a 9 listopada 1900 roku i zosta?a pochowana w Wielednikach (niegdy? powiat owrucki).

Spis utworów:

  • Dobry Uczynek

  • Dwie Si?y

  • Figielki Ewy

  • Ona – pi?kna!...

  • Pragnienie Szcz??cia

  • Wbrew Przes?dom

  • Wspomnienia dziecinne z czasów powstania 1831 r.

  • Zachwycenie i Uczucie

Bibliografia

  • T. Budrewicz, "Pose? do rodnych krwi s?owia?skiej braci" ("Przegl?d Humanistyczny" nr 1-2/1982)

  • Lumir, Ostatni grom, Kraków 1910


Franciszek Maria Kandyd Eysymont h. Korab (1848 – 1910) [1] ps. lit. Lumir, syn Szymona i Emilii z Terleckich, poeta.

Urodzi? si? w ?ytomierzu w roku 1848 (03.10) jako syn Szymona Eysymonta i pisarki Emilii z Terleckich Eysymontowej, wychowywa? w rodzinnym dworku w Wielkiej Czernihówce. W 1869 roku rozpocz?? studia na wydziale prawa Uniwersytetu w Kijowie. Pierwsze utwory znalaz?y si? w antologii "Co Bóg Da?" w 1872 roku. Tam te? znalaz?o si? opowiadanie matki autora "Dobry Uczynek" z ilustracjami starszego brata - Augusta Antoniego Eysymonta (zm. 1904). Ju? w 1872 roku nawi?zuje korespondencj? z Józefem Ignacym Kraszewskim, którego uwa?a za swojego ideowego mistrza. W 1873 przenosi si? do Krakowa by kontynuowa? studia na Uniwersytecie Jagiello?skim. Ucz?szcza na wyk?ady takich ówczesnych s?aw krakowskich jak Stanis?aw Tarnowski, Józef Szujski, Józef Kremer. Publikuje i próbuje znale?? uznanie w ?rodowisku krakowskim, co mu si? nie udaje. Po uko?czeniu studiów i po niepowodzeniach literackich wraca w rodzinne strony. W 1877 roku przeniós? si? do Wi?niowca gdzie pracowa? w bibliotece zamkowej. Og?asza wtedy ogólnopolsk? akcj? na rzecz ratowania zbiorów zamkowych. W czerwcu tego? roku wysy?a do Kraszewskiego r?kopis "Gwiazdy Wschodu". Jednak Kraszewski z uwagi na sytuacj? odradza publikacj?. Ostatecznie utwór ukazuje si? dopiero w 1900 roku.
Od roku 1879 przestaje publikowa?, powracaj?c dopiero u schy?ku XIX w., pod pseudonimem "Lumir". Wtedy te? publikuje tetralogi? "Walka idei" (1900 - 1910). S? to ostatnie jego publikacje.

Zmar? w Krakowie, latem 1910 roku. Zosta? pochowany na Cmentarzu Rakowickim jako Franciszek Korab Eysymont.

Twórczo??

  • Nierz?d i praca (1872)

  • Odg?os z Polesia (1872-1874)

  • Walka idei. Tragikomedia z dawnej przesz?o?ci (1875)

  • Poezja w ?yciu (1875)

  • Gwiazda Wschodu (1877, wyd. 1900)

  • Poema. Prolog (1900)

  • Na Ziemi. Per?y. Dwa poematy bole?ci (1900)

  • ?wiate?ka (1902)

  • Nowy Grunwald (1910)

  • Ostatni grom (1910)

By? potomkiem Kazimierza Eysymonta (zm. 1711), podczaszego orsza?skiego, kuzynem Polikarpa Ejsmonta, radcy stanu w Ministerstwie Spraw Wewn?trznych w St. Petersburgu, kawalera orderów ?w. Anny (2 i 3 stopnia) i ?w. Stanis?awa (2 i 3 stopnia).

Bibliografia

  • T. Budrewicz, "Pose? do rodnych krwi s?owia?skiej braci" ("Przegl?d Humanistyczny" nr 1-2/1982)

  • A. Molicki, S?owianie o poematach Lumira. Wyda? jeden z przyjació? Jego, Kraków 1903


Jan Eysymont znany tak?e jako: Joannes Eisimont (ur. 1577 na Litwie, zm. 5 pa?dziernika 1610 w Wilnie), polski poeta i t?umacz.

Urodzi? si? w rodzinie bojarów grodzie?skich. wykszta?cony w Akademii Wile?skiej, otrzyma? stopie? doktora w roku 1596. Domownik Miko?aja Krzysztofa „Sierotki” Radziwi??a. W roku 1603 og?osi? drukiem rozpraw? o kontrowersjach religijnych. Prze?o?y? na polski poemat ?aci?ski Wawrzy?ca Boyera: "Carolomachia, c?yli zwyci?stwo Zygmunta III w Inflantach pod Kircholmem nad Karolem X-ciem Sudermanii roku 1605 odniesione". Mi?dzy innymi tworzy równie? poemat w j?zyku polskim o po?arze Wilna, bardzo znakomity. Zostawszy ksi?dzem, by? penitencjarzem w katedrze wile?skiej.

Twórczo??

  • Epithalamium (1594)

  • Threni (Parthenicae sodalitatis 1594).

  • T?umaczenie na j?zyk polski utworu W. Boyera - "Carolomachia, czyli zwyci?stwo Zygmunta III w Inflantach pod Kircholmem nad Karolem X-ciem Sudermanii roku 1605 odniesione" (1606)

  • "Threnodia, albo ?a?osne pienie o zgorzeniu Wilna" (1610)

Bibliografia

  • Polski S?ownik Biograficzny

  • Historia Nauki Polskiej

  • K. Estreicher - Bibliografia Polska

  • F. Siarczy?ski - Obraz panowania Zygmunta III, Lwów 1828

  • Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut, t. 2 Pi?miennictwo Staropolskie, Pa?stwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1964, s. 152


Kazimierz Eysymont ur. ok. 1640 na terenie Grodzie?szczyzny, zm. przed 08.06.1711, podczaszy orsza?ski od 1686, cz?onek poselstwa do Moskwy 1695, podstaro?ci orsza?ski 1695-1711, najprawdopodobniej otrzyma? ziemie na Wo?yniu w miejscowo?ci Dywlin k/Czarnobyla od króla Jana Kazimierza II 1661 i w miejscowo?ci Bucharowo w 1694 od Jana III Sobieskiego.

?onaty z Baranowiczówn?, wed?ug dokumentu wywodowego z 20.11.1797 roku do samorz?du szlacheckiego powiatu skwirskiego w Pustowarni na Wo?yniu, dzieci: Jan, Franciszek Samuel i córki Felicja oraz Barbara zam??ne z bra?mi De Raess.

Wymieniany: ?ród?a do dziejów, t. II, Wilno 1844, s. 48. Wspomina si? o nim pod dat? 21 II 1686 roku; ???????????????? ??????? ??????????, ??????????? ? ??????? ??????-???????? ????. ?. 2.Wilno 1867, s. 88. W istocie jest nazywany podstaro?cim z poruczenia Andrzeja Kryszpina Kirszensztejna; w Herbarzach Adama Bonieckiego, Ksawerego Niesieckiego, Seweryna Uruskiego i opracowaniach wspó?czesnych historyków profesorów Andrzeja Rachuby i Henryka Lulewicza.


Marcin Eysymont (13 listopada 1735 – 2 maja 1814), poeta doby O?wiecenia, pijar, prowincja? prowincji polskiej.
Wywodzi? si? ze znanej rodziny szlacheckiej o tradycjach wojskowych. Jego ojcem by? Józef Antoni Eysymontt, stra?nik upicki i komisarz generalny ks. Anny z Sanguszków Radziwi??owej. Urodzi? si? 13 listopada 1735 roku w Rachmanowie (parafia Szumsk) w powiecie krzemienieckim (w dobrach Radziwi??ów, którymi zarz?dza? jego ojciec). Wst?pnie kszta?ci? si? w kolegium pijarskim w Z?oczowie. W roku 1751 maj?c 16 lat wst?pi? do tego zgromadzenia (zapewne du?y w tym udzia? mia?a przedwczesna ?mier? matki - Aleksandry Anny Romerównej Eysymonttowej).
W tym te? czasie jego ojciec przeprowadzi? si? do pobliskich Nestorowic.
W kolegium w Z?oczowie obj?? funkcje nauczyciela w zakresie wymowy, filozofii i matematyki. Nast?pnie przeniesiono go do Warszawy, gdzie pe?ni? analogiczne obowi?zki. W roku 1760 wys?any na studia do Rzymu i Pary?a. Po powrocie naucza? w kolegium w Rzeszowie, a nast?pnie powróci? do Warszawy, gdzie pracowa? pod kierunkiem Stanis?awa Konarskiego. Tam te? obj?? funkcj? rektora Collegium Novum. W latach 1789-1792 by? wybrany Prowincja?em na Prowincj? Polsk? Pijarów. Po roku 1792 wyjecha? do ?ukowa, gdzie by? regensem konwiktu Szaniawskich. Zmar? w ?ukowie 2 maja 1814 roku.
Debiutowa? jako t?umacz ody Konarskiego "O m?drym królu" w 1764 roku. Pisa? wiersze okoliczno?ciowe, panegiryki, nie stroni?c od satyry polityczne. G?ówn? form? jego utworów poetyckich by?a sielanka alegoryczna (chocia?, jak przyznaje Tadeusz Mikulski jego metafory bywa?y czasem nazbyt skomplikowane nawet dla wspó?czesnych). Wspó?pracowa? z pismem "Zabawy Przyjemne i Po?yteczne", gdzie ukaza?o si? wiele jego utworów. W r?kopisie pozostawi? "Zasady architektury cywilnej i wojskowej" opatrzone w?asnor?cznymi rysunkami. By? blisko zwi?zany z Adamem Naruszewiczem i Grzegorzem Piramowiczem, którym dedykowa? wiele utworów.
Wybrana twórczo??:
''Ad serenissimum Stanislaum Augustum regem Poloniae, magnum ducem Lithuaniae cum annuis in collegio nobilium scholarum piarum examinibus auspicato adesset, carmen.''
''Do Jegomo?ci Xi?dza Grzegorza Piramowicza, Sekretarza Komisji Edukacji Narodowej, Wiersz Przyjacielski dnia 14 marca 1775, [w:] Zabawy Przyiemne y Po?yteczne, Z S?awnych wieku tego Autorów Zebrane T. XII, cz. 2, Warszawa 1775, s. 325-336''
''Jego Mo?ci Xi?dzu Adamowi Naruszewiczowi wysokich w Rzeczypospolitey litewskiey talentów y zas?ug M??owi Rymotwórcy uwie?czonemu. Trzy ?a?osne pasterki D. D. O. Wierny Wiekopomnego imienia Szacownik dnia XXIV Lipca roku 1774.''
''Job z gruntu nieszcz??liwy, czyli Rytmy ?a?osne z prozy w mod?ach zadusznych umieszczoney. Uwaga rodzajowi ludzkiemu u?yteczna przez… w ostatniej chorobie u?o?ony, Warszawa 1814.''
''Manualik poczciwego cz?owieka, czyli maxymy potrzebne we wszystkich kraiach i czasach. Dzie?o z francuskiego na polski i?zyk prze?o?one (1774)''
''Na akt weselny JW. W. Kurdwanowskiego z Pann? Granowsk? (1776)''
''Na szcz??liwy do st?sknioney stolicy powrót Pana naszego mi?o?ciwego Stanis?awa Augusta króla polskiego W. Xcia Lit. Galatea ekloga imieniem nayobowi?za?szego Majestatowi Collegii Nobilium XX. Scholarum Piarum, dnia 9 Grudnia 1781.''
''Oda do Nayia?nieyszego Stanis?awa Augusta Króla Polskiego Wielkiego Xi???cia Litewskiego etc. etc. Imieniem M?odzie?y Szkó? Radomskich pod dozorem X. X. Scholarum Piarum na przeiazd Jego Królewskiey Mo?ci przez Radom.''
''Palemon, Ekloga, [w:] Zabawy Przyiemne y Po?yteczne, Z S?awnych wieku tego Autorów Zebrane T. IX, cz. 2, Warszawa 1774, s. 233-252''
''Poliarek Ekloga z publiczn? rado?ci? równai?ca pasterskie gody na dniu nayuroczystszym Imienin Nayia?nieyszego Pana z Collegium Nobilium Scholarum Piiarum.''
''Tabaka. Wiersz Czyli Supplika Pokorna Do Matki Ojczyzny Pro coaequatione Jurium. Nosa Koronnego z Litewskim (ok. 1780)''
''W dzie? szlubu Maryanny Dembi?ski Staro?cianki Wa?eckiey i Jerzego Ozarowskiego Podkomorzego J. K. Mci dnia 7. Stycznia Roku 1787.''
''W uroczystosc Jmienin Nayia?nieyszego Pana [Stanis?awa Augusta Poniatowskiego]. Od Collegium Nobilium Scholarum Piarum Roku 1775 8 Maia. Oda.''
''Wierszyki moralne o poczciwo?ci czyli manualik poczciwego c??owieka z francuskiey prozy na rymy polskie wolniejsze odmieniony... Dictae per carmina sortes, Et vitae monstrata via est, et gratia Regum. Horat.''
''Zasady architektury cywilnej i wojskowej (nie drukowana).''
Kr?g rodzinny.
Jego starszym bratem by? Jerzy Eysymontt, stolnik grodzie?ski i pose? na sejm w 1752 roku oraz Franciszek Eysymontt, posesor dóbr Nestorowce i Jakowce w parafii Jeziorna, stryj Gabriel Eysymontt by? generalnym zarz?dc? dóbr ?ó?kiewskich ks. Micha?a Kazimierza Radziwi??a. Do dzisiaj ?yj? potomkowie jego braci, m.in. Ejsmontowie w Jeleniej Górze.
?ród?a:
T. Mikulski, Marcin Eysymont, [w:] Polski S?ownik Biograficzny, T. VI, Kraków 1948

Micha? Józef Eysymont  h. Korab (ok. 1712 – p. 4 VIII 1768), syn Marcina, stra?nika grodzie?skiego i Anny z Siezieniewskich. Chor??y grodzie?ski.

Wywodzi? si? ze znanej rodziny szlacheckiej o tradycjach wojskowych. Ju? w 1739 r. zosta? Deputatem do Trybuna?u G?ównego Wielkiego Ksi?stwa Litewskiego z powiatu grodzie?skiego. Rotmistrz grodzie?ski, podstoli grodzie?ski (19 IX 1746 – 7 VI 1752), stolnik grodzie?ski (7 VI 1752 – 26 V 1755), wojski grodzie?ski (26 V 1755 – 28 II 1765), chor??y grodzie?ski (obrany ju? 7 IV 1764, formalnie od 28 II 1765, ale funkcj? sprawowa? wcze?niej).

Ufundowa? nowy ko?ció? w Wielkich Eysymontach, który stan?? w 1748 r. Ustanowi? tam proboszczem ks. Andrzeja Eysymontta, dziekana grodzie?skiego, Rewindykowa? w 1761 r. Milkowszczyzn? od Chreptowiczów o czym tak pisze Marcin Matuszewicz, kasztelan brzeski:

Na ten?e sejm stan?? pos?em z Grodna  Chreptowicz pisarz ziemski grodzie?ski, który przedtem by? w faworach wielkich Fleminga podskarbiego w. litew. Mia? go Fleming za cz?eka bardzo rezolutnego, a w nim ta tylko by?a rezolucya, ?e dufaj?c w potency? Fleminga, gotów by? s?owem niedyskretnem jak b?otem plusn??. O?eni? go Fleming z Chreptowiczówn? staro?ciank? werbelsk?, stotysi?czn? pann?, chocia? niepi?kn?, ale wieIkiego rozumu; posz?a z przymuszenia za niego, ale potem z nim mieszka? nie chcia?a. Uczyni? go Fleming wiceekonomem ekonomii królewskiej, na której jak by? sordide sk?py, tak kilkakro? sto tysi?cy zebra? kapita?u; potem przez sam? chciwo?? zachcia?o mu si? samemu za kontraktem od kamery królewskiej trzyma? ekonomi? grodzie?sk? a przynajmniej jakie klucze ekonomiczne, co postrzeg?szy Fleming, dysgracyowa? go i wiceekonomstwo mu odebra?, a do tego naprawi? na niego Eysmonta wojskiego grodzie?skiego, cz?eka popularnego, który odezwa? si? z pretensy? swoj? do dóbr Chreptowicza pisarza ziemskiego grodzie?skiego Milkowszczyzny, tamowa? mu do funkcyi poselskiej, a? mu si? musia? Chreptowicz opisa? na kompromis, a w tem bardzo by? nieostro?ny, ?e na niepewnych przyjació? swoich zgodzi? si? na superarbitra i na arbitrów, co mu bardzo ?le potem wysz?o.

W 1764 r. podpisuje jako chor??y grodzie?ski elekcj? króla Stanis?awa Augusta Poniatowskiego, a w roku nast?pnym zwo?uje Popis szlachty powiatu grodzie?skiego, na którym m.in. licznie stan?? ród Eysymonttów w liczbie 94 osób zdolnych do walki.

W?a?ciciel dóbr Hanuwszczyzna, Gudziewicze, Milkowszczyzna, Burniewo w powiecie grodzie?skim.

O?eniony by? z Joann? Koch?yck? (vel Kochcick?). Zostawi? syna Ferdynanda, wojskiego grodzie?skiego. Matka - Anna z Siezieniewskich Eysymonttowa (1694-1770), prze?y?a syna, zmar?a w Gudziewiczach 2 stycznia 1770 roku [1].

Przypisy

1. Akt nr 14/1770 z ko?cio?a parafialnego w Wielkich Eysymontach

Bibliografia

  • ????, ?????????? ????????? ???????????????? ?????????, Wilno 1867 - 1915

  • ??i?????? ?.?. ???????? ?????????? ?????? ??? ??? ?????????? ???????????. ????? 2008

  • T. Ejsmont, Ejsmontowie, Modlica 2009, 

  • J. Makarczyk - Dzieje OO. Franciszkanów w ?wis?oczy - Zaniewicze oraz spis wiernych parafii Wielkie Ejsmonty, Grodno 2009

  • M. Matuszewicz, Pami?tniki, W. 1876

  • Volumina Legum, Petersburg 1860


Otton Zygmunt Eysymont (ur. 24 czerwca 1904, zm. 1984 Chichester), u?an, kawalerzysta, major Wojska Polskiego, uczestnik Wojny Obronnej 1939, dowódca 10 Pu?ku Strzelców Konnych i 1 Pu?ku Artylerii Przeciwpancernej.

Pochodzi? ze znanej rodziny szlacheckiej o tradycjach wojskowych. W latach 1932-1939 s?u?y? w 3 Pu?ku U?anów ?l?skich stacjonuj?cych w Tarnowskich Górach. Wybuch wojny zasta? go w Jastrz?biu Zdroju, gdzie udanie poprowadzi? dzia?ania obronne 3 Szwadronu 3 Pu?ku U?anów ?l?skich (w sile 200 ludzi) w czasie obrony Bo?ej Góry (1 wrze?nia 1939). Nast?pnie bra? udzia? w walkach pod Tomaszowem Lubelskim, wyró?niaj?c si? szczególnym m?stwem (m. in. za przedarcie si? pomi?dzy oddzia?ami wroga z raportem do kwatery genera?a Sosnkowskiego, przyobiecano mu Virtuti Militari, a ka?demu z jego ?o?nierzy Krzy? Walecznych. Po zako?czeniu dzia?a? zbrojnych przedar? si? na Zachód. We Francji zosta? przydzielony do odtwarzanego przez genera?a Maczka 10 Pu?ku Strzelców Konnych, gdzie by? dowódc? 3 szwadronu. Po agresji niemieckiej na Francj? w 1940 roku powierzono mu dowództwo 1 szwadronu, nowo sformowanego Oddzia?u Wydzielonego. Szwadron by? w walce a? do kapitulacji Francji, a jego postawa wzbudzi?a szacunek nawet u wroga, który nazywa? OW Schwarze Brigade. Po przedarciu si? do Anglii wraz ze swoim zgrupowaniem przebywa? w Szkocji. W maju 1944 roku zosta? zast?pc? dowódcy Pu?ku, z którym wzi?? udzia? w inwazji na Francj?. 22 sierpnia 1944 roku zosta? dowódc? Pu?ku, lecz kilka dni pó?niej dosta?

nominacj? na dowódc? 1 Pu?ku Artylerii Przeciwpancernej, z którym przeszed? praktycznie ca?y dalszy szlak bojowy. 4 wrze?nia 1945 roku ust?pi? ze stanowiska. Za wspania?? postaw? na polu bitwy zosta? odznaczony Krzy?em Srebrnym Virtuti Militari, a tak?e holenderskim Medalem Br?zowego Lwa. Po wojnie zosta? w Wielkiej Brytanii, gdzie prowadzi? ma?y bar w Londynie. 30 maja 1961 roku przyznano mu tamtejsze obywatelstwo. Zmar? w mie?cie Chichester w hrabstwie Sussex w 1984 roku.

Bibliografia

  • Kazimierz Sosnkowski, Cieniom Wrze?nia (Londyn 1943, polskie wydanie Warszawa 1988)

  • W?adys?aw Steblik,  Armia "Kraków" 1939, wyd. II, Warszawa 1989.

Varia

  • Bój o Bo?? Gór?, sta? si? kanw? licznych nieporozumie?. Genera? Kuropieska [1] twierdzi?, ?e straty 3 Szwadronu wynosi?y 60 u?anów i 100 koni, cho? faktycznie ?mier? ponios?o 5 ?o?nierzy rotm. Eysymonta, a rzeczywisty przebieg tego starcia ?wiadczy dobitnie o umiej?tno?ciach i inteligencji tego dowódcy.

  • Wbrew obiegowym opiniom (m.in. Alfonsa Mrowca [2], genera?a Kuropieski), a co w pó?niejszych latach sta?o si? jednym z najtrwalszych mitów Wojny Obronnej 1939 (ju? wcze?niej utrwalonym w ?wiadomo?ci spo?ecznej przez Andrzeja Wajd? w filmie „Lotna”), oddzia? szwole?erów rotm. Eysymonta nigdy nie zaatakowa? konno czo?gów niemieckich.

Przypisy
1. Kuropieska Józef „Wspomnienia oficera sztabu 1934 – 1939”, Kraków 1984
2. Mrowiec Alfons „Kampania wrze?niowa w rybnickiem“, w: „Zaranie ?l?skie“ 1960, R. XXII, zeszyt 1


Tadeusz Eysymont, urodzi? si? 22.11.1924 r. w Rypinie, zmar? 18.07.1991 r. w Szczecinie, syn Bogus?awa (1886-1948) i W?adys?awy z Olwertów (1892-1958). Wywodzi? si? z mi?skiej linii Eysymonttów herbu Korab. W latach 1948 – 1952 studiowa? w Pa?stwowej Wy?szej Szkole Sztuk Plastycznych w Gda?sku pod kierunkiem Juliusza Studnickiego, Jacka ?u?awskiego i Stanis?awa Micha?owskiego. W 1953 r. T. Eysymont przyby? wraz z „grup? sopock?” do Szczecina, by? ju? wtedy ukszta?towanym artyst? w atmosferze szko?y kolorystyczno-realistycznej, przygotowanym do tego, by pod??y? w?asn? drog? twórczych poszukiwa?. Niema?? rol? odegra?a w tych poszukiwaniach fala malarstwa abstrakcyjnego, ogarniaj?ca Polsk? w ko?cu lat 50. XX stulecia, która wci?gn??a malarza w faz? eksperymentów formalno-strukturalnych. Fascynowa? si? kiedy? malarstwem abstrakcyjnym. Jadwiga Najdowa podkre?la, ?e fascynacj? t? rozwin?? w potrzeb? „konstruowania obrazu kolorem i lini?”. W obrazach konstruowanie nie jest zabiegiem jedynie technicznym – jest motywem, przynale?ym do idei dzie?a. Budowa? obrazy z ró?nych wciele? materii: z emalii, po?ysków blachy miedzianej i zmatowie? blachy cynkowej, z elementów ceramicznych, kamieni, ró?nych ?upin i gipsu. Pisa? Lech Karwowski: „Ca?e po?acie ni to skorodowanej blachy, ni to jakiej? elastycznej chityny skr?caj? si? naoko?o siebie, tr?caj?, szeleszcz? i zgrzytaj? – jak bukiet jesiennych li?ci, czy drapie?nych, owado?ernych kwiatów”. [1] W 1978 r. Tadeusz Eysymont, jako uznany szczeci?ski malarz, wykona? na budynku zak?adów „Dana” w Szczecinie monumentaln? mozaik?, która stanowi?a niejako kwintesencj? jego artystycznych poszukiwa?. „Artysta zaprojektowa? j? w kilku wariantach kolorystycznych, spo?ród których najbardziej sugestywnym by? ten o czerwonym tle. Wybrane zosta?o jednak rozwi?zanie mniej „drapie?ne”, za to bardziej zwi?zane z architektur?, o tle z?o?onym z niewielkich, kwadratowych i prostok?tnych p?ytek ceramicznych w wysmakowanej, jakby rozedrganej, srebrzystoliliowej tonacji. Rozmieszczone zosta?y w?ród nich mocno wystaj?ce przed lico ?ciany, barwne p?askorze?by, osadzone pojedynczo b?d? tworz?ce biegn?ce pionowo uk?ady, znakomicie wspó?graj?ce z pionow? bry?? budynku w tle ?ciany.” [2] Cho? dzi? zdemontowana nadal pozostaje „firmow? wizytówk?” nie?yj?cego artysty. Kr?g rodzinny. O?eni? si? z Zofi? z Zinkiewiczów, z któr? mia? synów Krzysztofa (ur. 1952) i Jaros?awa (ur. 1956). Mia? siostr? Teres? oraz braci Jana, S?dzimira Bogus?awa oraz Jerzego. Wystawy indywidualne: 1959 – Warszawa; 1959,1962,1968,1969,1971,1973 – Szczecin; 1962 – Lublin; 1970 – Olsztyn; 1983 – Elbl?g, Sopot. Wystawy zbiorowe: 1955 – Wystawa M?odych Artystów „Arsena?” Warszawa; 1962–1984 – Festiwal Polskiego Malarstwa Wspó?czesnego Szczecin; 1962 – Plastyka Szczeci?ska, Ystad; 1965 – Plastyka Szczeci?ska Aarhus Wroc?aw; 1967 – Pozna?; 1969 – Konfrontacje 69, Koszalin; 1967, 1969, 1975 – Prezentacja Malarzy Krajów Socjalistycznych Szczecin; 1971, 1975, 1981 – Plastyka Szczeci?ska, Rostock; 1972 – Szczeci?ska Grupa Artystyczna, Sopot, Bydgoszcz; 1974 – Middlesborough; 1975 – Panorama XX-lecia, Warszawa; 1978 – Wspó?cze?ni Arty?ci z Wybrze?a, Skagen; 1979 – Polska Wspó?czesna Plastyka Wybrze?a, Lubeka; 1988 – Juliusz Studnicki i jego uczniowie Oliwa. Obrazy znajduj? si? w zbiorach wielu polskich muzeów i galerii. Mi?dzy innymi w Warszawie, Szczecinie, Wroc?awiu, Zielonej Górze, S?upsku, Olsztynie, Bydgoszczy. Przypisy: [1]. ?rodowisko Twórcze Szczecina 1965, Bogdan Twardochleb [2]. Bo?ena Kostuch Bibliografia: Katalog - Artystyczny Szczecin dzisiaj, Szczecin 1993 Jadwiga Najdowa - Plastyka Szczeci?ska, Pozna? 1962, str. 74-79


Aleksander Micha? Eysymontt (ur. ok. 1748), syn Micha?a Józefa, chor??ego grodzie?skiego i Joanny z Koch?yckich (Kochcickich), pose? na Sejm Czteroletni z powiatu grodzie?skiego w 1788 roku [1], podstaro?ci grodzie?ski.

Komornik grodzie?ski 1772, budowniczy grodzie?ski (11 grudnia 1772 – 2 wrze?nia 1777), s?dzia grodzki grodzie?ski; (16 pa?dziernika 1777 – 4 maja 1786), stolnik grodzie?ski (8 lutego 1782 – 7 marca 1786), wojski grodzie?ski (7 marca 1786 – 19 stycznia 1790, rezygnuje na rzecz brata Ferdynanda), podstaro?ci grodzie?ski (od 4 maja 1786, by? ostatnim na urz?dzie). By? tak?e deputatem na Trybuna? G?ówny Wielkiego Ksi?stwa Litewskiego z powiatu grodzie?skiego (1772-1773 oraz 1782-1783), zapewne równie? pos?em na sejm walny w 1775, gdzie obrano go cz?onkiem komisji rozstrzygaj?cej spór mi?dzy Kazimierzem Wolnerem s?dzi? ziemskim grodzie?skim a miastem Grodnem oraz komisji rozstrzygaj?cej spraw? graniczn? Jakuba Rukiewicza podstaro?ciego grodzie?skiego. Zapewne on wniós? pod obrady spraw? zamiany Milkowszczyzny z powrotem na Szudzia?owo (odwieczne dobra Eysmontów). W 1788 wybrany pos?em na Sejm Wielki, z powiatu grodzie?skiego (wraz z Kazimierzem Wolmerem). 7 pa?dziernika 1788 r. w Warszawie sk?ada przysi?g? sejmow?.

Mo?liwe, ?e to on jest wymieniony na Popisie z 1765 r. z okolicy Eysymonty w parafii jezierskiej jako: Im? pan Micha? Eysym?t - komisarz powiatu Grodzie?skiego, na koniu szpakowatym z moderunkiem wszelkim do woyny zgodnym

O?eniony z Joann? z Bilminów, pozostawi? syna Jana Nepomucena, s?dziego sejne?skiego, dzier?awc? kolonii Sosnowy Gr?d.

  • ????, ?????????? ????????? ???????????????? ?????????, Wilno 1867 – 1915

  • Urz?dnicy Wielkiego Ksi?stwa Litewskiego, t. 2, Województwo trockie, pod red. A. Rachuby, W. 2009

  • Volumina Legum, t. VIII-IX, Petersburg 1860.

  • T. Ejsmont, Ejsmontowie, Modlica 2009


Alojzy Aleksander  Eysymontt (1791-1849)(w Rosji jako Aleksiej Matiejewicz Ejsmont), rosyjski genera? artylerii, uczestnik bitwy pod Borodino.

Urodzi? si? w Krasnogrudzie, jako syn Macieja Tadeusza Eysymontta (1741-1805), stolnika grodzie?skiego i Wiktorii Wo?kowickiej (1758-1793), horodniczanki grodzie?skiej. Tak jak bracia Micha? (1792-1812) i Ignacy (1782-1818) uko?czy? grodzie?ski Korpus Kadetów, który opu?ci? w 1806 r., nast?pnie podporucznik w 4 brygadzie artylerii. Wraz ze swoim oddzia?em wzi?? udzia? w niezwykle ci??kiej bitwie pod Pu?tuskiem stoczonej 26 grudnia 1806 r., a nast?pnie w niezwykle krwawej bitwie pod I?aw? Prusk? (7 - 8 lutego 1807 r.), 9 lutego 1811 r. awansowany do stopnia porucznika.

Za udzia? w Wielkiej Wojnie, od Borodino po obl??enie Pary?a, odznaczony orderem ?w. Jerzego IV klasy 30 grudnia 1813 r., oraz Z?ot? Szpad? z brylantami "Za m?stwo". W 1820 r. by? ju? pu?kownikiem artylerii w Korpusie Litewskim (stacjonowa? w Jampolu i Tulczynie - w guberni podolskiej). W 1822 r., kiedy zawita? z wizyt? w Kiszyniowie, gdzie pozna? Puszkina -dowodzi? 16 brygada artylerii. W 1826 r., po awansie na genera?a majora, dowodzi? dywizj? rozlokowan? w Tambowie, a nast?pnie 2 Brygad? piechoty Tomskiej, stacjonuj?c? w Bukareszcie (1831), za? ostatni? jednostk? dowodzon? przed przej?ciem na emerytur? by?a 20 dywizja piechoty w Ufie. Oprócz wymienionych odznacze? uhonorowano go orderem ?w. Anny I i IV klasy, orderem ?w. W?odzimierza z kokard? na wst?dze oraz Srebrnym Krzy?em za 1812 rok.

Wykaz bitew w których uczestniczy? Alojzy Eysymont : Borodino, Krasne, Lützen, Budziszyn, Drezno, Kulm, Lipsk, Pary?

Kariera oficerska

  • podporucznik artylerii – 1806

  • porucznik - 9 lutego 1811

  • kapitan - 5 grudnia 1813

  • pu?kownik – 1820

  • genera? major - kwiecie? 1826

Spotkanie z Puszkinem:

Ksi??? Pawe? Iwanowicz Do?gorukow (1787-1845) pod dat? 30 IV 1822 r. wspomina w swoim Dzienniku spotkanie pu?kownika Ejsmonta z Aleksandrem Puszkinem w Kiszyniowie.

"?????? ? ?????????? ????????? ?????????????? ??????? ???? ??? ? ??????? ????????. ????????????, ???, ?????? ??? ????? ??????, ?? ????? ??????? ?? ?????? ?? ????????????? ????????? ????????????? ???? ??????????, ???????, ?????? ????????, ?????? ??????????. ?????? ??????? ??????? ??? ??????, ????? ??????? ???, ????? ??????? ?, ??? ??????, ????????? ???? ????? ????? ?????. ?????? ? ?? ??????? ?? ?????? ?? ???? ??????? ????? ????????. ?????? ????????? ? ???????????, ??? ?? ??????? ?????????? ?? ????? ????? ????? ?? ?????, ?????? ??? ?? ???????? ????????? ?? ????????????, ? ??????? ?????????? ??????????? ???????? ??????????, ???????? ???? ??????, ??????? ???? ??????, ?? ?? ????? ?? ???? ???? ?????????? ? ??? ??????. ??????? ????? ??????? ?? ??????, ?? ?? ??? ????????? ? ??? ????????? ? ??????????. ??? ??????????? ?? ??????????, ?? ?? ?????? ? ?????????? ????? ??????????? ???, ?? ????? ? ????? ???????, ?????? ???????? ???????? ? ?????????????, ? ?? ??????? ? ????? ??????? ??????? ????????, ????????? ???? ? ? ???, ??? ?????? ????????? ??????? ???????????, ?? ? ??????? ????? ????????????? ? ???????????? ????? ????? ?????????, ??? ????????? ?????? ????? ????????? ?????? ???? ???????????? ? ???????, ?? ?? ??????? ???????? ?????????? ? ????? ????????? ?? ??????? ?????. — ?????? ?????? ?????????????, ?????????, ??????? ?????, ???????????, ? ?? ???????? ??????? ? ??????? ??????????????? ?????? ? ?????????...»

Ostatnie lata

Po dymisji w 1839 r. powróci? do rodowego maj?tku - Krasnogrudy i dzier?awi? maj?tek ?ubnie. Próbowa? uregulowa? sprawy maj?tkowe po ojcu i braciach (Micha?, zgin?? pod Pskowem w 1812, Antoni, s?dzia pokoju w Sejnach, zmar? w tym?e 1812, Ignacy, zmar? w 1818 r., a Józef, podkomorzy grodzie?ski w 1820), co uda?o si? dopiero osi?gn?? po jego ?mierci przez bratanka - Ryszarda ?ukasza Eysymonta. 3 XII 1843 roku o?eni? si? z Regin? z Obuchowiczów (ur. 1808), dziedziczk? dóbr Burdykowszczyzna, córk? Adama Obuchowicza, s?dziego ziemskiego mozyrskiego i Anny z Wo?odkiewiczów.

Ufundowa? w ko?ciele Bernardynów tablic? rodzinn?.

Bibliografia

  • A. Boniecki - Herbarz Polski

  • P.I, Do?gorukow, Dziennik

  • ?????? ?????????, ????- ? ????- ???????? ?????????? ?????, ? ?????????? ?????, ??????? ? ?????? ???????, St. Petersburg 1831

  • J. Szumski - Eysymontowie i Mejerowie, w?a?ciciele Ho?nów Mejera i Krasnogrudy. [w:] Drobna szlachta podlaska w XVI - XIX wieku, Bia?ystok 1991


Anzelm Eysymontt (ok.1760-1825), syn Krzysztofa, mostowniczego grodzie?skiego, Prezydent S?dów Grodzie?skich.

Od dzieci?stwa wraz z bratem Atanazym (1762-1832), pu?kownikiem kawalerii wojsk polskich, przygotowywany do pe?nienia funkcji publicznych. Ju? w 1784 zostaje regentem w izbie podkomorskiej powiatu grodzie?skiego, blisko wspó?pracuj?c z Aleksandrem Micha?em, podstaro?cim grodzie?skim i Maciejem Tadeuszem, stolnikiem grodzie?skim. W latach 1786-94 by? regentem ziemskim grodzie?skim i komornikiem tego powiatu. By? g?ównym koordynatorem Rewizji Grodzie?skiej w roku 1789 nakazanej przez Sejm. W 1794 wybrany pisarzem ziemskim, tak?e z racji urz?du konsyliarzem Konfederacji Targowickiej. Po wybuchu Insurekcji Ko?ciuszkowskiej ?ci?le wspó?pracuje z Komisj? Porz?dkow? Powiatu Grodzie?skiego. Po upadku Powstania i ostatecznym rozbiorze, pozostaje w strukturach s?downiczych. Od 1797 roku jest s?dzi? grodzkim grodzie?skim, a w roku 1800 zostaje Prezydentem S?dów Grodzkich, któr? to funkcj? sprawuje a? do 1815 roku, kiedy przechodzi w stan spoczynku. Z dóbr rodzinnych otrzymuje Siemionówk? w parafii Kry?skiej, któr? obejmuje po ?mierci stryja w 1791 roku. O?eniony ok. 1794 roku z Aniel? K?anick? (ok. 1770 - 1812), miecznikówn? grodzie?sk?, po której Karol (ur. 1795), asesor s?dów grodzie?skich i pe?nomocnik ksi???t Czetwerty?skich, Tekla (ur. 1801), Aurelian (1803-42), s?dzia grodzie?ski oraz Leonard (zmar?y w niemowl?ctwie w roku 1800). Z drugiego ma??e?stwa pozostawi? córk? Emili? (ur. 1817), która wnios?a m??owi Rudolfowi Eysymonttowi z Po?otkowa Siemianówk? oraz syna Kazimierza (ur. 1818). Zmar? w Siemianówce w 1825 roku.


Ferdynand Eysymontt  (ur. p. 1754, zm. p. 12 maja 1812), syn Micha?a Józefa, chor??ego grodzie?skiego i Joanny z Koch?yckich (Kochcickich), wojski grodzie?ski.

Pochodzi? ze znanej rodziny szlacheckiej o tradycjach wojskowych. By? w?a?cicielem dworu w Gudziewiczach, a w roku 1773 odkupi? Milkowszczyzn? od Andrzeja Jakuba Eysymontta. By? po ojcu kolatorem ko?cio?a Eysymontowskiego i g?ównym jego darczy?c? wraz z sukcesorami ks. Jerzego Eysymontta - Anzelmem, regentem grodzie?skim i jego bratem Atanazym. Zapewne to on zajmowa? si? przez lata administrowaniem maj?tku rodowego, finansuj?c g?ówne posuni?cia rodu, podczas kiedy jego kuzynowie Aleksander Micha? i Maciej Tadeusz zajmowali si? dzia?alno?ci? publiczn?. W roku 1789 zostaje deputatem na Trybuna? G?ówny Wielkiego Ksi?stwo Litewskiego z powiatu grodzie?skiego, za? 19 I 1790 wojskim grodzie?skim. Zosta? przez króla Stanis?awa Augusta Poniatowskiego odznaczony orderem ?w. Stanis?awa. By? jednym z g?ównych donatariuszy ko?cio?a w Wielkich Eysmontach, o czym zapis w testamencie z?o?onym w S?dzie Ziemskim Grodzie?skim z 26 maja 1811, aktykowanego 12 maja 1812.
S?awne by?o jego wyst?pienie na sejmiku grodzie?skim 14 lutego 1792 roku, gdzie wyra?a? ca?e do?wiadczenie i ca?y patriotyzm rodu ejsmontowskiego:

(…) S?owem w Zygmuncie Augu?cie tron dziedziczny straciwszy, nieszcz??liwych skutków w elekcji doznawali. W ten czas my s?aw? i zwi?zki w Europie straciwszy, dali ?atwo mo?now?adctwu przyst?p. Od tego czasu zasmakowawszy w niepodleg?o?ci prawu, stopniami przyszli, ?e nas pod przemoc sw? podgarn?li, prawa podeptali, a zamiarom swym pomocne pozostawili, za którym nierz?dem przyszli?my na wzgard? u narodów, w jakiej zostawali?my. (…) S?odki jest dom Ojczyzny, a Ojczyzny rz?dnej, w której najrozumniejszy jest zbiór praw i onych bezwzgl?dna ekzekucyja. (…). Te to prawo znikczemnione, co nadawa?o, co nadawa?o moc jednej osobie s?dzenia, subalterów kredensowania i prawo miecza. Te trzy najpot??niejsze w ?wiecie w?adze niech ma cz?owiek? ale nie w wolnym narodzie. (…). Dzi? s?dziów sami sobie wybierzecie. (…). ??czmy r?ka z r?k?, mocniej trzymajmy si? jedno?ci, b?d?my z królem, bo król jest z nami, a ?adna moc nas nadw?tli? nie zdo?a.

O?eniony by? z Bogumi?? Filkenstein (zm. 1790), z któr? mia? córki Aniel? i Franciszk?, za? po jej ?mierci z Józef? z Zawistowskich, zm. 1849 (pochowan? w ?unnej). Pozostawi? synów - Oktawiusza kapitana wojska Ksi?stwa Warszawskiego, kawalera krzy?a z?otego Virtuti Militari oraz Lucjana cz?onka Towarzystwa Filomatów.

Bibliografia

  • ??i?????? ?.?. ???????? ?????????? ?????? ??? ??? ?????????? ???????????. Mi?sk 2008

  • Doniesienie z Grodna. Gazeta Warszawska, Suplement, 7 III 1792 rok, nr 19

  • T. Ejsmont, Ejsmontowie, Modlica 2009

  • G?os Wielmo?nego Jm? pana Ferdynanda Eysymontta wojskiego p. grodzie?skiego, 14 lutego 1792 roku, w czasie reasumpcyi sejmików grodzie?skich miany, druk, nlb.

  • W. Szczygielski, Referendum Trzeciomajowe. Sejmiki lutowe 1792 roku, ?ód? 1994

  • Urz?dnicy Wielkiego Ksi?stwa Litewskiego, t. 2, Województwo trockie, pod red. A. Rachuby, W. 2009


Leopold Stanis?aw Eysymontt (ur. 25 listopada 1781 w ?om?y, zm. w 1852 ), kapitan Wojska Polskiego, pisarz i ziemianin, syn Augustyna i Barbary.

Wywodzi? si? ze szlachty powiatu grodzie?skiego. Uczy? si? w szkole wojskowej w Grodnie a nast?pnie na Uniwersytecie Wile?skim.

W latach 1811-1812 s?u?y? pod dowództwem gen. H. Jominiego, bior?c udzia? m. in. w obl??eniu Modlina. W randze kapitana przeszed? do armii Ksi?stwa Warszawskiego.

W roku 1832 osiad? w maj?tku rodzinnym w Koz?owie pow. garwoli?ski. Tam po?wi?ci? si? naukowej stronie rolnictwa. Z inspiracji Micha?a Oczapowskiego, w roku 1844 wyda? pierwsz? w Polsce ksi??k? z dziedziny ??koznawstwa i melioracji pt. „Sztuczne skrapianie ??k, czyli nawadnianie ich przemys?owe, to jest praktyczna nauka zaprowadzenia i utrzymania ??k skrapialnych, oblewnych albo sp?awialnych z dodatkiem o zalewie albo zatopie ??k tudzie? o obchodzeniu si? z ??kami samorodnymi” [1]. W latach nast?pnych zbiera? jeszcze materia?y do statystyki rolniczej, lecz nie zd??y? ich wyda?.

Zmar? otoczony powszechnym szacunkiem 27 kwietnia 1852 roku w Koz?owie pow. garwoli?ski. Pochowany zosta? w Parysowie.

Mia? sze?cioro dzieci w tym syna W?odzimierza, wylegitymowanego ze szlachectwa wraz z ojcem w 1839 roku.

Przypisy

1. By?o to w istocie streszczenie ksi??ki Friedricha Vörlandera. Ksi??ka liczy?a 127 stron i 2 tablice rycin.

Bibliografia
B. Hryniewiecki, Leopold Stanis?aw Eysymontt, Polski S?ownik Biograficzny, t. V, s. 328 (tam te? krótka bibliografia).


Lucjan Eysymontt (1802-1869), chor??y grodzie?ski, cz?onek Towarzystwa Filomatów, syn Ferdynanda, wojskiego grodzie?skiego i Józefy z Zawistowskich, s?dzianki grodzie?skiej.
Urodzi? si? zapewne w pa?acu Jab?onowskim w parafii ?unna, w powiecie grodzie?skim. Musia? mie? nader barwne dzieci?stwo, zwa?ywszy na burzliwe czasy wojen napoleo?skich i pozycj? ojca, jednego z najbardziej ?wiat?ych i post?powych ludzi swoich czasów. Dom rodzinny musia? by? pe?en ludzi. Mieszka? tam i dziadek - s?dzia Józef Zawistowski, i siostra Franciszka, i bywali liczni krewni, i ludzie w potrzebie... 
Rok 1812 musia? by? wa?nym i prze?omowym momentem w ?yciu ch?opca. Najpierw ?mier? ojca, a zaraz potem wkroczenie wojsk napoleo?skich w granice Ziemi Grodzie?skiej. Ci??ki by? to czas dla rodziny. Dopiero co urodzi? si? Oktawiusz (1811) i nie by?o zbyt du?o czasu dla Lucjana. Zapewne ju? wtedy zdecydowana si? go wys?a? na nauki do szko?y z internatem. Mo?e do Gimnazjum w ?wis?oczy, a mo?e do Wilna?
Zapewne oko?o 1815 roku siostra Franciszka zostaje wydana za m?? za Tomasza Szukiewicza z Robotnej. W roku 1817 rodzi im si? córka Zofia.
Oko?o roku 1819 Lucjan zaczyna studiowa?. Pocz?tkowo w Wilnie, gdzie interesuje si? nie tylko histori? ale i melioracj?, o czym ?wiadczy jeden z jego odczytów o stanie wód w Powiecie Grodzie?skim.
Jednak jego odczyt pt. „My?li o filaretach” jest w jakiej? mierze kluczem do my?lenia tego cz?owieka:
Ka?de towarzystwo ma pewne zamiary i g?ówny cel, do którego czynno?ci swoje kieruje. My za ten przedmiot nauk? obieramy. Cel ten, tak wielki, godny jest wielko?ci cz?owieka, godny, aby dla niego po?wieci? prac? i si?y. Có? bowiem jest wy?szego nad m?dro??, ten najdoskonalszy twór przyrodzenia? Nauka jest przysionkiem do tej ?wi?tyni. Ktokolwiek jej nab?dzie, temu si? z ?atwo?ci? otworz? podwoje tego gmachu; a ktokolwiek tam wejdzie, ju? jest na szczycie swego szcz??cia. 
Droga wiod?ca do tego przybytku jest w?sk? steck? (?cie?k? - przyp. L.O.), cierniem i g?ogiem pokryt?. Praca jest jedynym przewodnikiem, za po?rednictwem której doj?? mo?na do ko?ca przykrej podró?y, i dlatego bardzo ma?a cz?stka ludzi zosta?a wprowadzon? do samej ?wi?tyni. Jakkolwiek nabycie nauki jest trudnym, w pracy jednak?e ustawa? nie trzeba, bo chocia? nie ka?dy dojdzie ko?ca tej drogi, zawsze jednak?e jest lepiej by? przynajmniej u jej ?rodka, ni? u pocz?tku. T? prawd? maj?c w pami?ci, za drugi cel prace obra? winni?my. Lecz ta praca we wzgl?dzie naukowym sama z siebie nic albo przynajmniej ma?o bardzo zdzia?a? jest w stanie i, aby korzystnie obracan? by?a, pomocy i wsparcia potrzebuje. St?d wzajemna pomoc powinna by? tak?e jednym z g?ównych celów Zgromadzenia naszego. 
Niezawodna jest rzecz?, ?e przymus nie podoba si? cz?owiekowi, i pewna jest, ?e ka?dy cz?owiek nie z tak? ch?ci? pracuje ko?o rzeczy, je?li ta jest mu przez drugiego koniecznie naznaczon?, ani?eli wtedy, gdy sam sobie czynno?? obiera, lub je?li jest sk?oniony przez namowy przyjaciela, nie za? przez nakaz wy?szego od siebie. Prawdziwego przyjaciela rady nieraz odwodz? od z?ych post?pków i wracaj? cz?eka spo?eczno?ci, dla której mia? by? ju? straconym. Ale kto? dobro wynik?e z przyja?ni dok?adnie opisa? zdo?a? Ona, dziel?c los dwóch ludzi, których jedna jest dusza, w szcz??ciu pomna?a w dwójnasób uczucie jego, w nieszcz??ciu kto? lepiej nad przyjaciela zdo?a otrze? ?zy, które przygoda wyciska? Przyja?? jest dobroczynnym darem nieba, a st?d jak?e by?my o niej zapomnie? mogli! Zachowanie prawdziwej przyja?ni powinno by? g?ównym naszym przedmiotem i istotnym celem Towarzystwa. 
Obieraj?c dla siebie za cel nauk?, uwa?amy j? w najobszerniejszym znaczeniu. Lecz s?abo?? natury ludzkiej nie dozwala cz?owiekowi, aby wszystkie jej cz??ci gruntownie posiada?. Wszystko mniej wi?cej zna? mo?e, lecz jeden przedmiot za wy??czny obra? sobie nale?y; w tym si? ?wiczy? i sta? si? doskona?ym usi?owa? trzeba. Có? lepiej obra? nam wypada, je?eli nie nauk? dziejów ojczystych? Có? gruntowniej ka?dy syn Ojczyzny zna? powinien, je?eli nie w?asnej matki histori?? Tysi?czne st?d dla niego i kraju korzy?ci wynikn?. Ale obró?my oczy na stan nasz nieszcz??liwy, a ujrzym, ?e ta powinno??, je?eli dla wszystkich jest konieczn?, dla nas wa?no?? swoj? stokrotnie powi?ksza. Dla nas, mówi?, nieszcz?snych niewolników, których matka opu?ci?a, a nadzieja tylko wstrzymuje od zupe?nej rozpaczy; dla nas wiadomo?? dzie? szlachetnych licznego poczetu zacnych i wielkich przodków mo?e sta? si? najwi?ksz? pociech?, a pó?niejszym czasie – oby to da?y sprawiedliwe nieba! – godnym przyk?adem do na?ladowania.
Kiedy wybuch?a sprawa Filaretów Lucjan zostaje aresztowany, jednak za por?czeniem szwagra – Tomasza Szukiewicza zostaje zwolniony i odes?any do domu. Na nied?ugo zreszt?, gdy? na wszelki wypadek wyje?d?a do Berlina, gdzie jest jednym z nielicznych polskich studentów (akurat by?o to w czasie olbrzymich napi?? pomi?dzy Polakami a Niemcami w ówczesnych Prusach)…
Jest ju? w kraju w roku 1824, gdy? jesieni? tego roku zostaje o?eniony w Wilnie z Mariann? Zyndram Ko?cia?kowsk?, szambelanówn? by?ego dworu polskiego. ?wiadkami na ?lubie s? znamienici przedstawiciele ówczesnej elity, a te? i zarazem krewni nowo?e?ców - Jan ?opatta, Prezes S?du G?ównego Litewskiego, wspomniany ju? Tomasz Szukiewicz (jak si? wydaje faktyczny opiekun i mentor Lucjana), a tak?e Konstanty z Wo?da Mejer (krewny Mejerów z parafii Ber?nickiej, spokrewnionych z rodzin? Macieja Tadeusza Eysymontta – ostatniego stolnika grodzie?skiego) oraz Jan 
Bergman, doktor medycyny z Wilna (zapewne kolega ze studiów).
W 1827 roku rodzi im si? syn – Eugeniusz Ignacy. Lucjan jest ju? wtedy, jak nas upewnia metryka, s?dzi? granicznym Powiatu Wo?kowyskiego.
Z braku dost?pu do wielu aktów nie wiem jakie by?y kolejne losy tego ma??e?stwa. Czy pobyt w Wilnie nie by? zwi?zany z kontynuacj? studiów?
W 1830 roku wybucha Powstanie. Niewiele wiemy o roli Lucjana w tym?e, ale jego m?odszy brat by? adiutantem gen. Kazimierza Dzieko?skiego. Sam za? Lucjan w tym czasie musia? zosta? obrany Chor??ym Powiatu Grodzie?skiego, gdy? w jednej z metryk chrzcielnych z roku 1832 w parafii Wielkie Eysymontty jest zapisany z tym tytu?em.
Przez ca?e lata nie ma o nim wiadomo?ci w ?ród?ach dost?pnych.
Pojawia si? po roku 1850 jako prawny opiekun swej bratanicy – Zofii. W jej imieniu zawiaduje maj?tkiem, udziela pozwole? na ?luby ch?opskie (certyfikat wieku), bywa z ni? u So?tanów z w dworze w Brzostowscy Murowanej (ju? po zes?aniu Adama So?tana) etc. Jest wymieniany w roku 1863 jako s?dzia pokoju powiatu.
Umiera w jesieni? roku 1869 w Siderce (dobra Zawistowskich -- krewnych matki). Jego nagrobek istnia? jeszcze kilka lat temu. Pono? nieznani sprawcy go zniszczyli...
?ród?a:
Adres Kalendar Guberni Grodzie?skiej. 1863.
Informacje od J. D?browskiego z Gda?ska.
Informacje od pana Piotra Biziuka z portalu isokó?ka.eu
W. Karpyza. Powiat Wo?kowyski.
Listy Filomatów.
Metryki parafii ?w. Jana Chrzciciela w Wilnie
Metryki parafii Wielkie Eysymontty
Wybór pism filomatów. Konspiracje studenckie w Wilnie 1817-1823, [opr:] A. Witkowska, Wroc?aw 2005, s. 147-149


Maciej Tadeusz Eysymontt (ur. 1741 w Ma?e Ejsmonty Paszewicze, zm. 21 lutego 1805 w Grodnie) – ostatni stolnik grodzie?ski, dzia?acz gospodarczy.

Urodzony w rodzinie szlacheckiej o tradycjach wojskowych, jako syn Krzysztofa Eysymontta, (by? mo?e namiestnika Petyhorskiego?) i Krystyny ze Szcz?snowiczów. Na Popisie powiatu grodzie?skiego jest zapewne wymieniony przy parafii brzostowickiej. Zwi?zany by? z Antonim Tyzenhausem i jego planami rozwoju gospodarczego. W 1769 r. zostaje gubernatorem szczeberskim (by? ju? wtedy komornikiem grodzie?skim, a w 1784 strukczszym grodzie?skim, W latach 1785-1786 by? deputatem na Trybuna? G?ówny Litewski. W trakcie swojej dzia?alno?ci gospodarczej, jeszcze w czasach Tyzenhausa da? si? pozna? jako ?wietny organizator. Za?o?y? takie miejscowo?ci jak Jeleniewo, Krasnopol-Pomorze i Szczebra, w okolicy Sejn. 15 wrze?nia 1789 roku zosta? stolnikiem grodzie?skim, co w praktyce oznacza?o kierowanie ca?? ekonomi? grodzie?sk?. Praktycznie jeszcze w 1796 r. mia? pe?en wp?yw na sprawy spo?eczne i gospodarcze powiatu. By? zaanga?owany podobnie jak kuzyni Ferdynand, wojski grodzie?ski i Aleksander Micha?, podstaro?ci grodzie?ski w prób? reformy Rzeczypospolitej. To w?a?nie u niego na Horodnicy w Grodnie hucznie fetowano przyj?cie przez Sejmik Grodzie?ski przyj?cie Konstytucji 3 Maja.

Po Targowicy zwi?zany by? z obozem patriotycznym powiatu grodzie?skiego. Przyst?pi? do sprzysi??enia Jakuba Jasi?skiego. Po wybuchu Insurekcji Ko?ciuszkowskiej, wszed? w sk?ad Komisji Porz?dkowej powiatu grodzie?skiego i chocia? ostatni raz wzi?? w niej udzia? 17 czerwca 1794 roku, to przez ca?y okres jej istnienia blisko z ni? wspó?pracowa?.

Pochowany w ko?ciele Bernardynów w Grodnie (nadal istnieje tam jego nagrobek).

By? trzykrotnie ?onaty. Pierwsz? ?on? by?a Agata Siezieniewska [1] (mo?e z okolicy Wielkie Eysymonty). Z Wiktori? Wo?kowick? (1758-1793), córk? Antoniego, horodniczego grodzie?skiego i Petroneli Kandybównej mia? o?mioro dzieci, za? z Rozali? Smogorzewsk?, córk? Floriana wojskiego wo?kowyskiego i Teodory z Przec?awskich - jedno.

Przypisy

1. zob. ??i?????? ?.?. ???????? ?????????? ?????? ??? ??? ?????????? ???????????. Mi?sk 2008, s. 512-513

Bibliografia

  • ????, ?????????? ????????? ???????????????? ?????????, Wilno 1867 - 1915

  • ??i?????? ?.?. ???????? ?????????? ?????? ??? ??? ?????????? ???????????. Mi?sk 2008

  • A. Boniecki, Herbarz Polski, W. 1899 - 1901

  • J. Ciechanowicz, Rody rycerskie Wielkiego Ksi?stwa Litewskiego, Rzeszów 2001

  • Deputaci Trybuna?u G?ównego Wielkiego Ksi?stwa Litewskiego. 1697-1795. Spisy, t. II, oprac. A. Rachuba, Przemys?aw P. Romaniuk, W. 2004

  • T. Ejsmont, Ejsmontowie, Modlica 2009

  • J. Gieysztor, Pami?tniki

  • S. Ko?cia?kowski, Antoni Tyzenhauz: podskarbi nadworny litewski, Londyn 1971

  • Metryka Litewska. Rejestry podymnego Wielkiego Ksi?stwa Litewskiego: Województwo trockie 1690 r., oprac. H.Lulewicz. W. 2000.

  • K. Niesiecki, Herbarz Polski, [wyd. J.N. Bobrowicz], Lipsk 1839 – 1846

  • Spis szlachty Królestwa Polskiego z dodaniem krótkiej informacji o dowodach szlachectwa, W. 1851, s. 53,

  • W. Szczygielski, Referendum trzeciomajowe. Sejmiki lutowe 1792 roku, ?ód? 1994

  • Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861, [opr:] E. S?czys, W. 2000,

  • J. Szumski - Eysymontowie i Mejerowie, w?a?ciciele Ho?nów Mejera i Krasnogrudy. [w:] Drobna szlachta podlaska w XVI - XIX wieku, Bia?ystok 1991

  • S. Uruski, Rodzina Polska, W. 1904 – 1931

  • Urz?dnicy Wielkiego Ksi?stwa Litewskiego, t. 2, Województwo trockie, pod red. A. Rachuby, W. 2009

  • Wywody genealogiczne Eysymontów od 1797 roku z ró?nych Deputacji (materia?y redakcyjne)

Linki zewn?trzne

  • Jerzy Szumski – Szlacheckie gniazda: Krasnogruda


Oktawiusz Eysymontt, ur. 1811 - zm. 1850, uczestnik powstania listopadowego.
Urodzony w Jab?onowie. Syn Ferdynanda, ostatniego wojskiego grodzie?skiego i Józefy z Zawistowskich, brat Lucjana, studenta Uniwersytetu Wile?skiego, cz?onka Towarzystwa Filomatów, urz?dnik powiatu grodzie?skiego, ppor. (mianowany 24 kwietnia 1831), adiutant polowy gen. Kazimierza Dzieko?skiego, 1 lipca 1831 r. otrzyma? z?oty krzy? Virtuti Militari nr 1844. 28 wrze?nia 1831 wzi?? dymisj?. Mieszka? w maj?tku rodzinnym Gudziewicze, a nast?pnie przeprowadzi? si? do pa?acu w Jab?onowie, który najprawdopodobniej scedowa? na niego starszy brat – Lucjan.

O?eniony (1840) z Zofi? z Szukiewiczów (ur. 1816 - zm. przed 1843) [1] córk? Tomasza i Franciszki z Eysymontów, a po jej ?mierci z Helen? z So?tanów (1824-1900), siostr? Adama pó?niejsz? ?on? Jana Pileckiego, z któr? mia? córk? Zofi? (1848-1926) (pó?niejsz? hrabin? ?ubie?sk?).

Varia

Kolejny krzy? Virtuti Militari o numerze 1845 (przyznany tego? samego dnia) otrzyma? Maurycy Mochnacki.

Przypisy

1. Akt ?lubu nr 135/1840 w ko?ciele ?w. Andrzeja w Warszawie

Bibliografia

  • R. Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, Wroc?aw 1991-1997

  • T. Ejsmont, Ejsmontowie, Modlica 2009

  • J. Makarczyk - Dzieje OO. Franciszkanów w ?wis?oczy - Zaniewicze oraz spis wiernych parafii Wielkie Ejsmonty, Grodno 2009

  • T. ?ychli?ski, 'Z?ota Ksi?ga Szlachty Polskiej', Rocznik VII, b??dnie wpisany jako Jan, s. 170.




Powered by Etomite CMS.